مذهب عشق

علی، "امام" است، یعنی نمونه و سرمشق مطلق همه فضائل متعالی انسانی، در ابعاد گوناگون است. بنابراین، علی به عنوان نمونه عدالت، نمی‌تواند یک ظلم را به خاطر مصلحت بپذیرد. «زیرا مصلحت آلوده می‌کند حقیقت را.» مصلحت علی، تحمل معاویه است. برای این که بعد پیروز شود. چرا که تحمل معاویه به عنوان یک رهبر سیاسی جامعه مجاز است. اما به عنوان کسی که می‌خواهد نمونه عدالت باشد، عدالتی که شکست ندارد، و یک ذره ظلم و نادرستی را به هیچ قیمتی تحمل نمی‌کند، برای این ضعف است. برای این نقص است. چون می‌خواهد «اسطوره‌ای واقعیت یافته در تاریخ» را به عالم، و به آینده نشان بدهد.
علی، رهبر جامعه مدینه نیست. رهبر جامعه عرب قرن هفتم نیست. بلکه به عنوان نمونه یک انسان کامل، می‌خواهد نشان بدهد وقتی که اصلی را حق می‌دانیم، و هنگامی که فضیلتی را فضیلت می‌دانیم هرگز به خاطر هیچ مصلحتی نباید پلیدی و ضعف وخیانت را تحمل کنیم، ولو به قیمت سرنوشت «پرومته». ولو به قیمت سرنوشت خودم که یک ربع قرن را تحمل کنم، ولو به قیمت نابود شدن سرنوشت خودم و همه فرزندانم، نباید این کوچکترین ضعف و نقص را تحمل کنم. چرا که من رب‌النوع فضائل ایده‌آل انسانی هستم که همواره بشر، دغدغه داشتن و پرستیدن و تقلیدش را داشته، و در روی زمین نمی‌یافته است. این نمونه‌های متعالی اساطیری نباید ضعیف باشند و نبایدبه مصلحت و سودجویی برای پیروزی و موفقیت خود آلوده باشند. نمونه است، رهبر نیست. راهنما است، امام مبین است.
این است که علی، نمونه متعالی سخنان پاک و صادق و زیبا در حد مطلق است. و قهرمان شهامت و گستاخی در میدان جنگ است و مظهر پاکی روح در حد اساطیر و تخیل فرضی انسان در طول تاریخ است، و اسطوره محبت و رقت و لطافت روح است.
و رب‌‌النوع عدل خشک و دقیقی می‌باشد که حتی برای مرد نسبتاً خوبی مانند «عقیل»، برادرش، قابل تحمل نیست. و نمونه اعلای تحمل است در جایی که تحمل نکردن خیانت است؛ و نمونه اعلای همه زیبائیهائی است و همه فضائلی است که انسان همواره نیازمندش بوده و نداشته. و علی به این معنی امام است: امام،انسانی از آن گونه که باید باشد اما نیست، را تاریخ و انسان همواره می ساخته، اما این امامی است از آنگونه که باید باشد ونیست ولی در تاریخ یک نمونه هست. و علی نه تنها امام است بلکه در طول تاریخ هیچ شخصیتی باز این امتیاز را نداشته که: یک خانواده امام است! یک خانواده امام است! یعنی خانواده اساطیری است. خانواده‌ای که در آن:
پدر، علی(ع) است.
مادر، فاطمه(س) است.
پسران این خانواده، حسن و حسین(ع) اند.
و دختر این خانواده زینب(س) است.
معلم شهید دکتر علی شریعتی